Նոր աշխարհակարգի կառուցման հիմքում բացահայտորեն դրվում է բլոկային տրամաբանությունը
Հեռավոր ձևով այն տպավորությունն է ստեղծվում, որ ռուսական աշխարհքաղաքական միտքը բլոկային պոտենցիալ է տեսնում Իրանի և Թուրքիայի հետ հարաբերություններում։
Նոր աշխարհակարգի կառուցման հիմքում բացահայտորեն դրվում է բլոկային տրամաբանությունը, որն իր էությամբ կարող է ունենալ հիերարխիկ բնույթ։
Ճիշտ այնպես, ինչպես ԽՍՀՄ-ի ժամանակներում, սոցիալիստական և կապիտալիստական լագերներից բացի, կային տարբեր բլոկային կառուցվածքներ, այդպես էլ BRICS-ի ներսում Չինաստանն ու Հնդկաստանը քաղաքական և տնտեսական իմաստներով արդեն լիիրավ բլոկներ են։
Մյուս կողմից էլ, քանի որ մրցունակ լինելու համար բլոկները պետք է բավարարեն հզորության մինիմալ պահանջներին, ապա այս հանգամանքը եվրասիական մյուս խոշոր պետությունների առաջ դնում է լրջագույն խնդիր, այն է՝ ռացիոնալ բլոկային կազմի ընտրությունը, հաշվի առնելով դրանից առաջացող պոտենցիալ շահերն ու կորուստները, ինչպես նաև հաճախ շատ ծանր պատմական բեռը։
Քանի որ դեպի արևմուտք և հատկապես դեպի Գերմանիա բլոկային իմաստով Ռուսաստանի ճանապարհները փակ են, ապա ռուսների համար այլ ճանապարհ չկա, բացի Իրանի ու Թուրքիայի և բոլորի արբանյակների հետ միասին մինչև 400-միլիոնանոց մի բլոկ սարքելը։
Հատկապես Ռուսաստանի ու Թուրքիայի հարաբերությունների դինամիկայից, ավելի կոնկրետ՝ Պուտինի և Էրդողանի հարաբերությունների դինամիկայից կարելի է եզրակացնել, որ բանը հենց գնում է դեպի նման բլոկի կառուցումը։
Պարզապես կողմերից ամեն մեկն աշխատում է հնարավորինս ավելի մեծ պոտենցիալ ու ավելի հարմարավետ նախնական պայմաններ ապահովել իր համար։
Այսինքն, եթե նույնիսկ, ինչպես Չինաստանն է պնդում, ապագա աշխարհակարգը պետք է կառուցվի միայն փոխշահավետ սկզբունքների հիման վրա, նույնիսկ այդ պայմաններում մրցակցությունը մնում է մրցակցություն։
Իրադարձությունների նման դինամիկան, հատկապես մեզ համար, կունենա ճակատագրական նշանակություն, քանի որ բնական է նաև, որ նման բլոկի ներսում ևս պետք է լինեն բաժանարար գծեր, ինչը մենք չենք որոշելու, այլ՝ բլոկի ներսի ուժային բալանսը։
Չնայած իր ծայրահեղ բարդությանը, նման բլոկի կառուցումը, համարյա թե այլընտրանքի իսպառ բացակայության պայմաններում, թվում է հավանական։
Պավել Բարսեղյան
Մեկնաբանություններ
Ասում են...
-
Ասում են… Ինչո՞ւ մենք 2020 թվականին այդ պատերազմը չկանխեցինք։ Չէ՞ որ կարող էինք կոշտ զգուշացնել Ադրբեջանին, որ ուժային լուծում թույլ չենք տա։ Եվ ոչինչ էլ չէր լինի
-
Ասում են… Եթե չլիներ մեր չարամիտ միջամտությունը, ապա հայերի բացարձակ մեծամասնությունը, ըստ Սան Ստեֆանոյի պայմանագրի, հայտնվելու էր Ռուսաստանի պաշտպանության ներքո
-
Ասում են… Պարադիգմի կտրուկ փոփոխությունը և անցումը դեպի Եվրամիության հարթակ, մեր կարծիքով, անխուսափելիորեն կապված կլինի ՀՆԱ-ի անկման և հայկական բիզնեսին, տնտեսությանն ու Հայաստանի հասարակ քաղաքացիների կենսամակարդակին լուրջ հարվածների հետ։
-
Ասում են… Դոնալդ Թրամփի գլխավորած հանրապետական վարչակազմի ԱՄՆ-ում իշխանության վերադարձով Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո միջազգային գործընթացների Վաշինգտոնի ըմբռնումը նոր հարթություն է ձեռք բերել: Հունվարի 15-ին Սենատում այս հարցի վերաբերյալ նոր պետքարտուղար Մարկո Ռուբիոն շատ խոսուն հայտարարություններ արեց։
-
Ասում են Եթե ինչ-որ մեկը սեփական պատմությունը խեղաթյուրում է թշնամու բարեհաճությանը արժանանալու համար, նա հարգանքի արժանի չէ: Թուրքիան Հայաստանի հավերժական թշնամին է, նրանք հավերժական անեծքի տակ են հայոց կոտորածը կազմակերպելու համար:
-
Ասում են… «Զանգեզուրի միջանցքը» ներկայիս տեսքով մաքուր թուրքական պրոյեկտ է: Այդ միջանցքով Ադրբեջանը ոչնչից ստանալու է տարեկան 1,5 մլրդ դոլար եկամուտ, իսկ Թուրքիայի առջև բացվելու են Կասպից ծովի դարպասները, և մուտք է գործելու Կենտրոնական Ասիա
-
Ասում են Ռուսաստանի նախագահ Պուտինը Զանգեզուրի միջանցքի մասին ոչ մի նոր բան չի ասել Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմից հետո, որն ավարտվել է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությամբ։ Միևնույն ժամանակ, հայտնի չէ, թե այս հարցում Հայաստանը, Ադրբեջանը, Իրանը, Ռուսաստանն ու Թուրքիան ինչպես են «ընտելանալու» միմյանց:
-
Ասում են… Ռուսաստանի տարածքին հեռահար ճշգրիտ զենքերով հարվածներ հասցնելու հնարավորություն ՈՒկրաինայի ԶՈՒ-ն չունի, հետևաբար, եթե հայտարարվում է, որ ՈՒկրաինային թույլատրվում է նման հարվածներ հասցնել, ապա դա նշանակում է, որ ՆԱՏՕ-ն ուղիղ մտնում է կոնֆլիկտի մեջ Ռուսաստանի հետ
-
Ասում են… Վլադիմիր Պուտինի այցն Ադրբեջան պատմական իրադարձություն էր, քանի որ այն նշանավորեց Հարավային Կովկասում Ռուսաստանի գլխավոր դաշնակցի փոփոխությունը։ Ավելի քան 30 տարի Հայաստանն այդպիսի դաշնակից էր, բայց հիմա որոշել է անցնել Արևմուտքի կողմը՝ ներառյալ Ֆրանսիան, ԵՄ-ը և ԱՄՆ-ը
-
Նիկոլն արգելել է իրեն նկարել Արարատների ֆոնին Ըստ մերձնիկոլական շրջապատից տարածվող լուրերի` կապիտուլյանտ ոչնչությունը հրահանգել է իր աշխատակազմի լուսանկարիչներին և օպերատորներին իրեն չպատկերել Արարատ լեռների ֆոնին:
-
Ասում են… Մի շարք երկրներում, ցավոք, նաև Հայաստանում մեծ խանդավառություն չկար այն հարցում, որ Ռուսաստանն ինչ-որ կերպ վերահսկեր Հայաստանով լոգիստիկ ճանապարհը Նախիջեւանի և Ադրբեջանի հիմնական տարածքի միջև։ Այստեղ, նախ և առաջ, Թուրքիայի շահն է
-
Ասում են… Ես հստակ ասել եմ՝ նյութական որևէ ակնկալիք, կլինի կազմակերպություն կամ անձ, եթե ինքը ներգրավված է այս շարժմանը, չի կարող ունենալ, սկսած ինձնից, փոխարենը՝ մենք բոլորս կստանանք Հայրենիք ու Պատիվ
-
Ասում են… Հիմա մենք բավականին բարդ շրջան ենք ապրում մեր բարեկամ, եղբայրական Հայաստանի հետ հարաբերություններում։ Դա նույնիսկ ավելին է, քան եղբայրականը, քանի որ այստեղ ավելի շատ հայեր են ապրում, քան՝ բուն Հայաստանում
-
Ասում են Մարտի 8-ից առաջ Մեծ Բրիտանիայի և ԱՄՆ-ի դեսպանատները զգուշացնում էին իրենց քաղաքացիներին զգույշ լինել Մոսկվայում՝ չասելով, թե ինչ է կատարվում
-
Ասում են… Իհարկե, Բրյուսելը շահագրգռված է Հայաստան-ՀԱՊԿ կապի թուլացմամբ, իսկ Դաշինքի պաշտոնական խոսնակները մեկ անգամ չէ, որ հանրային լավատեսություն են հայտնել ՆԱՏՕ-ի հետ մերձեցման Հայաստանի հեռանկարների վերաբերյալ
Տարածաշրջանային
